Hỏa hoạn tàn phá Victorian Photography Studio ở Gettysburg: Mất mát của một di sản lịch sử

Sáng sớm ngày 7 tháng 9 năm 2025, một vụ hỏa hoạn đã thiêu rụi Victorian Photography Studio, một studio nhiếp ảnh nổi tiếng tại 76 Steinwehr Avenue, Gettysburg, Pennsylvania. Ngọn lửa bùng phát đã để lại những vết thương sâu sắc cho một địa điểm mang đậm giá trị lịch sử, nơi tái hiện nghệ thuật nhiếp ảnh wet plate collodion từ thời Nội chiến Hoa Kỳ. Với thiệt hại nghiêm trọng, tương lai của studio giờ đây trở nên mờ mịt, để lại nỗi tiếc nuối cho cộng đồng yêu lịch sử và những người từng trải nghiệm những bức ảnh độc đáo nơi đây.

Vào khoảng 6:30 sáng, đội cứu hỏa United Hook & Ladder Company #33 nhận được cuộc gọi khẩn cấp từ một người qua đường phát hiện ngọn lửa bùng lên từ tòa nhà. Khi lực lượng cứu hỏa đến nơi, khói dày đặc bốc lên từ studio, và ngọn lửa đã lan đến tầng áp mái. Các nhân viên cứu hỏa đã làm việc trong khoảng hai giờ để khống chế đám cháy, may mắn không có thương vong nào được ghi nhận. Tuy nhiên, những hình ảnh do chính studio chia sẻ cho thấy mức độ tàn phá kinh hoàng: tường cháy đen, trần nhà sụp đổ, đồ nội thất và đạo cụ bị thiêu rụi, kèm theo lớp bụi và mảnh vỡ ngổn ngang.

Chủ studio, Dave, đang ngủ tại văn phòng tầng dưới khi bị đánh thức bởi tiếng chuông báo khói. Anh kịp thời thoát ra ngoài ngay khi đội cứu hỏa đến. Trên trang Instagram của studio, Dave chia sẻ rằng nguyên nhân vụ cháy vẫn đang được các công ty bảo hiểm điều tra, và anh vẫn chưa rõ điều gì đã gây ra thảm họa. “Thật khó để nói điều gì sẽ xảy ra tiếp theo với studio”, anh tâm sự. “Tôi không biết liệu còn đủ thứ để cứu vãn và tiếp tục hay không”.

Nằm tại trung tâm Gettysburg – nơi diễn ra trận chiến nổi tiếng nhất của Nội chiến Hoa Kỳ – Victorian Photography Studio từ lâu đã trở thành một điểm đến không thể bỏ qua cho những người yêu lịch sử và nhiếp ảnh. Studio chuyên cung cấp dịch vụ chụp ảnh wet plate collodion, một kỹ thuật nhiếp ảnh từ thế kỷ 19, sử dụng hóa chất và máy ảnh thời Victoria để tạo ra những bức ảnh trên tấm kim loại hoặc thủy tinh. Với thời gian phơi sáng trung bình 10 giây, khách hàng được hóa trang trong trang phục thập niên 1860, từ áo dài corset đến đồng phục lính, để tạo nên những bức ảnh mang hơi thở lịch sử chân thực.

Sự tận tâm của Dave với lịch sử và sự chú trọng đến từng chi tiết đã biến studio thành một phần không thể thiếu của cộng đồng Gettysburg. “Victorian Photography Studio không chỉ là một nơi làm việc, mà còn là một hành trình đưa khách hàng trở về quá khứ, mang theo một mảnh lịch sử”, trang GoFundMe của studio viết. Tuy nhiên, vụ hỏa hoạn đã phá hủy phần lớn thiết bị, đạo cụ và bộ sưu tập trang phục lịch sử, để lại một khoảng trống khó bù đắp. Nhiều năm tích lũy các vật phẩm độc đáo, từ váy áo thời Victoria đến phụ kiện quân đội, giờ đây hoặc bị thiêu rụi hoặc hư hại nặng do khói.

Ảnh: PetaPixel

Vụ cháy xảy ra vào thời điểm đặc biệt nhạy cảm, khi Dave đang trong quá trình tìm kiếm người mua để chuyển giao studio. “Ngọn lửa đến vào thời điểm tồi tệ nhất”, anh chia sẻ. Dù vậy, tinh thần cộng đồng tại Gettysburg đã nhanh chóng được khơi dậy. Một trang GoFundMe đã được lập để kêu gọi quyên góp, giúp Dave và đội ngũ của anh vượt qua khó khăn. Số tiền này không chỉ hỗ trợ sửa chữa thiệt hại mà còn giúp bảo tồn di sản mà studio đã xây dựng trong lòng những người yêu thích lịch sử và nghệ thuật.

May mắn thay, doanh nghiệp di động của Dave, Union Tintype, không bị ảnh hưởng bởi vụ cháy. Union Tintype tiếp tục mang nghệ thuật wet plate collodion đến các sự kiện và địa điểm khác trên khắp Hoa Kỳ, giữ cho niềm đam mê của Dave với nhiếp ảnh lịch sử được duy trì. Tuy nhiên, tương lai của Victorian Photography Studio tại Gettysburg vẫn là một dấu hỏi lớn. Mọi lịch hẹn đã bị hủy vô thời hạn, và Dave đang đối mặt với những quyết định khó khăn về việc liệu có thể khôi phục studio hay không.

Victorian Photography Studio không chỉ là một doanh nghiệp, mà còn là một cửa sổ nhìn vào quá khứ. Được thành lập để tái hiện nghệ thuật nhiếp ảnh thế kỷ 19, studio đã mang đến cho hàng ngàn du khách cơ hội trải nghiệm cảm giác trở thành một nhân vật trong thời Nội chiến. Mỗi bức ảnh wet plate collodion là một tác phẩm độc nhất, được tạo ra bằng kỹ thuật thủ công tỉ mỉ, từ pha hóa chất đến phơi sáng trên tấm kim loại hoặc thủy tinh. Những bức ảnh này không chỉ là kỷ vật mà còn là cầu nối giữa hiện tại và quá khứ, giúp khách hàng cảm nhận sâu sắc hơn về lịch sử Gettysburg – nơi từng chứng kiến những ngày tháng định hình nước Mỹ.

Vụ hỏa hoạn là một mất mát lớn không chỉ cho Dave mà còn cho cộng đồng yêu lịch sử và nhiếp ảnh. Đối với các nhà làm phim, nhiếp ảnh gia và du khách tại Việt Nam, nơi nghệ thuật và lịch sử ngày càng được trân trọng, câu chuyện về Victorian Photography Studio là lời nhắc nhở về sự mong manh của những di sản văn hóa. Dù tương lai của studio còn bất định, tinh thần của nó – sự kết nối giữa nghệ thuật và lịch sử – sẽ tiếp tục sống mãi qua những bức ảnh đã được tạo ra và những ký ức mà nó để lại.

Cộng đồng Gettysburg, cùng với những người yêu nhiếp ảnh trên toàn thế giới, đang hướng về Dave và Victorian Photography Studio với hy vọng rằng một ngày nào đó, ánh sáng của những tấm ảnh wet plate sẽ lại được thắp lên tại 76 Steinwehr Avenue. Cho đến lúc đó, trang GoFundMe và Union Tintype là những cách để mọi người cùng chung tay, gìn giữ một phần di sản độc đáo của nước Mỹ.