Nếu bạn từng ngước nhìn bầu trời đêm đầy sao và tự hỏi liệu có thể ghi lại vẻ đẹp kỳ diệu đó bằng máy ảnh của mình hay không, thì nhiếp ảnh thiên văn sâu (deep-sky astrophotography) chính là câu trả lời. Bài viết từ PetaPixel đã mang đến một hướng dẫn toàn diện dành cho những ai đam mê khám phá vũ trụ qua ống kính, từ người mới bắt đầu đến các nhiếp ảnh gia giàu kinh nghiệm.
Khác với việc chụp dải Ngân Hà hay các hiện tượng thiên văn dễ thấy bằng mắt thường, nhiếp ảnh thiên văn sâu tập trung vào việc ghi lại các vật thể ở xa như tinh vân, thiên hà, cụm sao và tàn tích siêu tân tinh. Điều này đòi hỏi kỹ thuật cao hơn, thiết bị chuyên dụng và một chút kiên nhẫn, nhưng phần thưởng là những bức ảnh ngoạn mục về vũ trụ sâu thẳm.
Ảnh: AstroBackyard
Các yếu tố cần thiết để bắt đầu
Thiết bị cơ bản
Máy ảnh: Có thể dùng DSLR hoặc mirrorless, nhưng tốt nhất là các camera thiên văn chuyên dụng (CMOS/CCD).
Ống kính hoặc kính thiên văn: Tuỳ thuộc vào độ phóng đại và vật thể muốn chụp.
Ngàm theo dõi (equatorial mount): Quan trọng nhất để theo dõi chuyển động của các ngôi sao khi Trái Đất quay, giúp phơi sáng dài mà không bị nhòe.
Ba chân chắc chắn, bộ điều khiển tự động, filter (lọc ánh sáng ô nhiễm hoặc narrowband)…
Phần mềm xử lý ảnh
Các phần mềm như PixInsight, DeepSkyStacker, Photoshop được sử dụng để xếp chồng (stacking), chỉnh sửa và xử lý ảnh thiên văn nhằm giảm nhiễu và làm nổi bật chi tiết.
Kỹ thuật chụp ảnh thiên văn sâu
Lên kế hoạch chụp: Chọn thời gian có trời quang, trăng non và khu vực ít ô nhiễm ánh sáng.
Tìm vật thể phù hợp: Mỗi mùa trong năm có các tinh vân hoặc thiên hà dễ quan sát khác nhau. Ví dụ: Tinh vân Orion vào mùa đông, Thiên hà Andromeda vào mùa thu.
Phơi sáng dài và xếp chồng ảnh: Ghi lại nhiều ảnh phơi sáng (sub-exposures) rồi xếp chồng để tăng chi tiết và giảm nhiễu.
Cân chỉnh mount và focus chính xác: Việc căn chỉnh cực và lấy nét đúng là yếu tố then chốt quyết định chất lượng ảnh.
Lời khuyên cho người mới bắt đầu
Bắt đầu đơn giản: Có thể khởi đầu với máy ảnh và ống kính thông thường trước khi đầu tư vào kính thiên văn.
Học cách xử lý hậu kỳ: Đây là một nửa của quá trình tạo nên một bức ảnh thiên văn đẹp.
Tham gia cộng đồng: Các diễn đàn như Cloudy Nights hoặc Facebook groups giúp bạn học hỏi và nhận phản hồi.
Kiên nhẫn và thực hành: Nhiếp ảnh thiên văn là sự kết hợp của khoa học, nghệ thuật và sự kiên nhẫn.
Nhiếp ảnh thiên văn sâu không chỉ là một sở thích kỳ thú mà còn là một hành trình đầy cảm hứng để khám phá vũ trụ. Dù bạn chụp từ ban công thành phố hay dưới bầu trời đen thẳm ở vùng quê xa xôi, mỗi bức ảnh là một cánh cửa mở ra sự huyền bí của không gian. Với sự phát triển của thiết bị và cộng đồng hỗ trợ ngày càng lớn mạnh, chưa bao giờ việc “chạm vào vũ trụ” lại gần gũi đến thế.