Trong bối cảnh thiết bị nhiếp ảnh ngày càng phát triển theo hướng chuyên nghiệp hóa và cá nhân hóa, một dự án mang tính tiên phong đang được triển khai: Nhà thiết kế và nhiếp ảnh gia Oscar Oweson quyết tâm phát triển chiếc ống kính anamorphic đầu tiên dành riêng cho máy ảnh rangefinder gắn ngàm Leica M. Theo bản tin của PetaPixel, đây được xem là “lỗ hổng rõ ràng chưa được lấp đầy” trong hệ thống ống kính Leica M-Mount.
Oweson cho biết ông đã ấp ủ ý tưởng thiết kế một ống kính anamorphic dành riêng cho rangefinder từ nhiều năm trước. Ông nhìn thấy thực trạng: Trong khi các ống kính anamorphic vốn phổ biến trong quay phim và với ngàm máy ảnh lớn, thì việc có một ống kính kiểu này dành cho máy Leica M và sử dụng rangefinder vẫn là điều chưa từng có. Dự án mang tên Panomicron Bismuth, và Oweson đang huy động vốn qua kênh crowdfunding để hiện thực hóa.
Ống kính Panomicron Bismuth được thông báo sẽ có tỷ lệ “squeeze” anamorphic 1.5× và ngàm Leica M, với khả năng lấy nét đến khoảng 0,7 m. Ống kính có khẩu độ mở lớn nhất f/2.8 và sẽ thu được diện tích rộng hơn so với ống kính “spherical” thông thường mà không phải cắt ảnh.
Ảnh: PetaPixel
Về kích thước, thiết bị được thiết kế tương đối gọn: Chiều dài dưới 74 mm, đường kính front khoảng 52 mm, giúp giữ nét nhỏ gọn hơn nhiều so với ống kính anamorphic cổ điển vốn rất lớn và nặng. Trong quá trình sản xuất, Oweson cho biết kính quang học sẽ được nhập từ Nhật Bản (thương hiệu Ohara) và bộ phận chế tạo cơ khí từ Trung Quốc, còn phần lắp ráp hoàn chỉnh sẽ được thực hiện tại Thụy Sĩ.
Việc phát triển ống kính anamorphic chuyên cho ngàm Leica M và máy ảnh rangefinder là bước tiến quan trọng vì nhiều lý do. Đầu tiên, Leica M vốn được biết đến với truyền thống rangefinder – nhỏ gọn, tinh tế – nên việc lắp thêm một ống kính anamorphic tương thích mà vẫn duy trì đặc trưng “nhỏ, nhẹ, linh hoạt” là một thách thức lớn. Như Oweson bình luận: “Nếu bạn muốn panorama thời xưa, bạn phải dùng những camera panorama chuyên dụng… Nhưng giờ người chụp quan tâm hơn đến ‘lens character’ và những thiết kế lạ” (“odd lens designs”).
Thứ hai, ống kính anamorphic mang lại nhiều đặc tính hình ảnh độc đáo: Trường nhìn rộng hơn, bokeh dạng hình bầu dục (oval) và flare đặc trưng — những hiệu ứng thường gắn với điện ảnh. Cho đến nay, phần lớn nhiếp ảnh trên máy ảnh Leica M vẫn sử dụng ống kính spherical truyền thống nên Panomicron Bismuth mở ra khả năng mới cho người dùng Leica muốn khám phá hình ảnh mang “chất phim”.
Dự án không thiếu thách thức: Oweson cho biết phần khó nhất ban đầu là việc tự học thiết kế quang học, tiếp theo là việc đảm bảo độ chính xác cao trong căn chỉnh các thành phần xi-lanh (cylinders) trong ống kính anamorphic — điều cực kỳ quan trọng để đạt hiệu suất mong muốn.
Nếu chiến dịch crowdfunding thành công, ông sẽ sản xuất khoảng 100 chiếc để thử nghiệm trước khi mở rộng quy mô. Với những người dùng Leica M và các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp đang tìm kiếm thiết bị khác biệt và cá nhân hóa, ống kính này hứa hẹn mang lại thêm một lựa chọn độc đáo.
Có thể nói rằng dự án Panomicron Bismuth chính là minh chứng cho xu hướng ngày càng rõ trong nhiếp ảnh: Thiết bị không chỉ là công cụ “chụp được ảnh” mà còn là “công cụ sáng tạo hình ảnh” mang dấu ấn cá nhân. Việc một nhà thiết kế nhỏ – như Oscar Oweson – tự đứng ra phát triển ống kính chuyên dụng cho Leica M cho thấy nhu cầu và đam mê dành cho “lens character” đang lớn mạnh. Khi ống kính này ra mắt, sẽ rất thú vị để xem phản ứng từ cộng đồng Leica và liệu nó có mở ra một kỷ nguyên ống kính anamorphic dành cho máy ảnh rangefinder hay không.