Ống kính Todd-AO 65mm: Huyền thoại thập niên 1950 tái sinh cho điện ảnh hiện đại

Trong một góc tối của tầng hầm thuộc Hiệp hội Quay phim Hoa Kỳ (ASC), những ống kính Todd-AO 65mm từng làm nên lịch sử điện ảnh Hollywood thập niên 1950 đã bị lãng quên trong nhiều năm. Những viên ngọc quý này, từng ghi dấu ấn trong các tuyệt phẩm như Oklahoma!, The Sound of Music hay Cleopatra, giờ đây đã được hồi sinh nhờ sự hợp tác đầy tâm huyết giữa ASC, Zero Optik và Keslow Camera. Với nỗ lực phục chế tỉ mỉ và tái thiết kế hiện đại, bộ ống kính độc nhất vô nhị này không chỉ bảo tồn di sản điện ảnh mà còn mở ra cánh cửa sáng tạo mới cho các nhà làm phim đương đại.

Những ống kính Todd-AO 65mm nguyên bản ra đời vào đầu thập niên 1950, thời kỳ hoàng kim của định dạng màn ảnh rộng, mang đến chất lượng hình ảnh sắc nét và trường nhìn rộng lớn cho các bộ phim kinh điển. Sau nhiều năm bị bỏ quên trong tình trạng xuống cấp, chúng được phát hiện lại trong kho lưu trữ của ASC. Đầu năm 2024, ASC đã bắt tay với Zero Optik, một công ty kỹ thuật quang học tại Los Angeles, để khởi động dự án phục chế đầy tham vọng. Mục tiêu không chỉ là khôi phục chất lượng quang học mà còn tái thiết kế để phù hợp với các tiêu chuẩn khắt khe của điện ảnh kỹ thuật số hiện đại.

Mỗi ống kính được chăm chút tỉ mỉ, từ việc làm sạch và hiệu chỉnh các thấu kính cũ đến việc đặt chúng vào thân vỏ mới, được chế tác với độ chính xác cao. Kết quả là một bộ chín ống kính với tiêu cự từ 18mm đến 135mm, mang vẻ đẹp cổ điển nhưng được tối ưu cho các máy quay định dạng lớn hiện nay, như ARRI Alexa 65. Những ống kính này không chỉ là công cụ kỹ thuật mà còn là cầu nối giữa quá khứ và tương lai của nghệ thuật quay phim.

Ảnh: ProVideo Coalition

Bộ ống kính Todd-AO 65mm mới được thiết kế với các đặc điểm kỹ thuật ấn tượng, phù hợp cho các dự án điện ảnh đòi hỏi chất lượng cao. Bộ ống kính bao gồm các tiêu cự 18mm T5.3, 28mm T3.7, 40mm T2.8, 50mm T2.2, 55mm T2.8, 60mm T2.1, 80mm T2.9, 105mm T3.3 và 135mm T4.1, với khoảng cách lấy nét gần dao động từ 20cm (28mm) đến 120cm (135mm). Chúng tương thích với các ngàm PV, PL và LPL, với khả năng hoán đổi dễ dàng, và có thể bao phủ cảm biến lên đến 65mm. Đặc biệt, thân vỏ kim loại được hoàn thiện với bề mặt distressed độc đáo, hứa hẹn sẽ tạo ra lớp patina tự nhiên theo thời gian, mang lại nét cá tính riêng.

Điểm nổi bật của bộ ống kính này nằm ở khả năng tái hiện hình ảnh với độ phân giải cao nhưng vẫn giữ được sự mềm mại, tự nhiên. Nhà quay phim đoạt giải Oscar Greig Fraser, nổi tiếng với Dune và Rogue One, đã tham gia hiệu chỉnh để đảm bảo các ống kính mang lại cảm giác ba chiều, với màu da được tái hiện chân thực và hiệu ứng mờ dần (fall-off) tinh tế. Fraser chia sẻ: “Những ống kính này thật sự làm tôi bất ngờ. Chúng không chỉ sắc nét mà còn mang lại cảm giác tự nhiên, không hề ‘cứng’ như nhiều ống kính hiện đại”. Sự kết hợp giữa chất lượng quang học cổ điển và độ chính xác của kỹ thuật hiện đại khiến bộ ống kính này trở thành lựa chọn lý tưởng cho các nhà làm phim muốn tạo ra hình ảnh vừa sâu sắc vừa giàu cảm xúc.

Dự án phục chế không chỉ là nỗ lực bảo tồn di sản mà còn là lời khẳng định của ASC về vai trò của công cụ trong việc định hình ngôn ngữ thị giác của điện ảnh. Chủ tịch ASC Mandy Walker nhấn mạnh: “Việc phục chế những ống kính Todd-AO phản ánh cam kết của chúng tôi trong việc bảo vệ những công cụ đã định hình lịch sử điện ảnh. Chúng tôi không chỉ tôn vinh quá khứ mà còn trao cho các nhà làm phim cơ hội khám phá những chân trời sáng tạo mới với tâm hồn của những thấu kính cổ điển”.

Keslow Camera, đơn vị độc quyền cho thuê bộ ống kính này trong 12 tháng tới, cho biết chúng là “sự kết hợp hoàn hảo” với các nền tảng máy quay định dạng lớn. Với chỉ một bộ duy nhất trên thế giới, các ống kính này hứa hẹn sẽ trở thành báu vật được săn đón bởi các nhà quay phim tài năng, những người muốn mang đến hơi thở cổ điển cho các dự án hiện đại. Từ các bộ phim độc lập đến những siêu phẩm Hollywood, bộ ống kính này có tiềm năng tạo nên những kiệt tác mới, tiếp nối di sản của những Oklahoma! hay The Sound of Music.

Sự tái sinh của bộ ống kính Todd-AO 65mm là minh chứng cho sức mạnh của sự hợp tác và đam mê trong việc bảo tồn nghệ thuật. ASC, Zero Optik và Keslow Camera đã cùng nhau biến những di sản bị lãng quên thành công cụ sống động, sẵn sàng phục vụ các thế hệ nhà làm phim mới. Trong bối cảnh điện ảnh hiện đại ngày càng bị chi phối bởi công nghệ số, những ống kính này mang đến một lời nhắc nhở tinh tế: Vẻ đẹp của hình ảnh không chỉ nằm ở độ sắc nét mà còn ở cảm xúc và câu chuyện mà nó truyền tải.